یائسگی و عوارض آن از جمله گرگرفتگی و درمان تضمینی آن با ترکیب گیاهی
یائسگی یا منوپوز یکی از دورههای طبیعی زندگی اغلب زنان است که در آن قاعدگی برای همیشه متوقف میگردد و آنان دیگر قادر به بچهدار شدن نخواهند بود. یائسگی معمولاً شرایط طبیعی در حدود سن ۴۹ تا ۵۲ سالگی آغاز میشود. در این زمان تخمدانها به میزان کمتری هورمونهای زنانه، به خصوص استروژن را ترشح کرده و سبب بروز علائم یائسگی میشوند. در ابتدا عادت ماهیانه نامرتب شده و سپس بهطور کامل قطع میشود. زنانی که به مدت یک سال عادت ماهیانه نداشته باشند یائسه محسوب میشوند. تغییرات هورمونی در یائسگی ابتدا با افزایش هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) همراه است که در سالهای بعد منجر به افزایش هورمون لوتئینه کننده (LH) میشود. مطالعات نشان میدهد افزایش FSH در طی یائسگی منجر به کاهش تولید inhibin B (گلیکوپروتئین دایمری که FSH را مهار می کند) میشود. بنابراین افزایش FSH به عنوان شاخص اولیه یائسگی (پیری باروری) شناخته میشود. علاوه بر تغییرات در سطوح FSH و LH، میزان استروژن تولید شده در دوران یائسگی کاهش چشمگیری دارد. یائسگی با یک سری تغییرات جسمی و روحی همراه است. برخی از علائمی که با یائسگی به وجود میآیند مانند گرگرفتگی، تپش قلب، تعریق، اضطراب و بی خوابی در ابتدای یائسگی شدت بیشتری داشته، ولی با گذشت زمان بهبود مییابد. بعد از یائسگی خطر ابتلا به مشکلاتی از قبیل پوکی استخوان، بیماریهای قلبی و عروقی، بیاختیاری ادرار، کم شدن ترشحات زنانه و افسردگی افزایش مییابد. برداشت تخمدانها طی عمل جراحی منجر به ایجاد یائسگی زود هنگام میشود.
یائسگی طبیعی فرایندی تدریجی و شامل چهار مرحله زیر میباشد:
۱- پیش از یائسگی: علائم فیزیکی یائسگی سالها قبل از آخرین دوره قاعدگی شروع میشود. دوره پیش از یائسگی مرتبط به زنی است که قابلیت باروری، از اولین تا آخرین دوره قاعدگی، دارد.
۲- نزدیک یائسگی یا انتقال یائسگی: این دوره اشاره به سالهای بلافاصله قبل از یائسگی دارد که متوسط مدت زمان این دوره تقریباً چهار سال است. در طی این مدت، تخمدانها به تدریج آزاد کردن تخمک و تولید استروژن و هورمونهای دیگر (پروژسترون، آندروژن، تستوسترون) را متوقف میکنند. در سالهای قبل از قاعدگی آخر نوسانات هورمونی و بی نظمی در قاعدگی اتفاق میافتد. در بعضی موارد، میزان استروژن ممکن است بالاتر باشد، که ممکن است علائم مشابه سندرم پیش از قاعدگی (PMS)را ایجاد کند. در قبل و بعد از آخرین قاعدگی زمانی که سطح استروژن کاهش مییابد، ممکن است نشانههایی از قبیل گرگرفتگی، خشکی واژن و نوسانات خلقی مشاهده شود. اگرچه این دوره متمرکز بر تغییرات عملکردی در سیستم تولید مثلی میباشد ولی با این حال، علائم این دوره به طور عمده به صورت طبیعی عصبی هستند.
۳- یائسگی: یائسگی به یک رویداد خاص یعنی زمان آخرین قاعدگی فرد، اشاره میکند. یائسگی را زمانی که قاعدگی به مدت ۱۲ ماه متوالی در صورتی که در غیاب علل دیگر اتفاق نیفتد میتوان تایید کرد.
۴- یائسه شدن یا پس از یائسگی: این دوره بعد از آخرین قاعدگی شروع میشود و تا آخر زندگی فرد ادامه مییابد. اگرچه علائم یائسگی پس از یک یا دو سال به تدریج کاهش مییابد اما فرد یائسه در معرض خطر عوارض طولانی مدت یائسگی مرتبط با سطوح پایینتر استروژن میباشد. از جمله این عوارض بالقوه در زنان بعد از یائسگی پوکی استخوان و بیماریهای قلبی عروقی میباشد.
تعریف بالینی دوره نزدیک یائسگی متمرکز بر تغییرات عملکردی در سیستم تولیدمثلی میباشد ولی با این حال، علائم این دوره به طور عمده به صورت طبیعی عصبی هستند. شرایط چندگانهایی که در طول دوره نزدیک یائسگی ظاهر میشوند مانند بیخوابی، افسردگی، شکایتهای ذهنی و کاهش شناختی با افزایش خطر بیماریهای عصبی، به خصوص بیماری آلزایمر همراه است. بیماری های چندگانه تحلیل برنده عصبی، از جمله بیماری آلزایمر و مالتیپلکس اسکلروزیس (MS)، در زنان یائسه نسبت به زنان در قبل از یائسگی شایعتر میباشد. اکثر زنان از دوره نزدیک یائسگی بدون اثرات نامطلوب دراز مدت عبور میکنند؛ با این حال، بخش قابل توجهی از زنان از این گذار با افزایش خطر ابتلا به بیماریهای عصبی روبهرو میشوند. دوره نزدیک یائسگی با تغییرات شدید در علائم عصبی شناخته شده است که این امر با کاهش متابولیسم گلوکز در مغز همراه میباشد.
کاهش استروژن در یائسگی و به تبع آن افزایش استرس اکسیداتیو در بدن از جمله مغز ریسک ابتلا به بیماریهای اختلال عصبی مختلف از جمله بیماری آلزایمر را در زنان یائسه افزایش میدهد.
علایم و نشانههای یائسگی
الف) علائم جنسی یائسگی:
۱- تغییرات واژن:
خشکی واژن که پزشکان آن را تحلیل بافت واژن مینامند از علائم دیررس کاهش استروژن در دوران یائسگی است. از آنجایی که استروژن بافتهای واژن را مرطوب و انعطاف پذیر میکند، دورههای پیوستهی کاهش استروژن موجب خشکی و انقباض بافت واژن میشود. زنان با احساس اصطکاک و نزدیکی دردناک، به وجود خشکی واژن پی میبرند.
استروژن با ایجاد ترشحات طبیعی تناسلی، واژن را شستشو میدهد و بافت آنها را لیز و انعطاف پذیر میکند. بدلیل وجود استروژن اندامهای زنانه مانند ماشینی عمل میکند که خوب روغن کاری شده است.
۲- گرگرفتگی:
در ابتدای دوران یائسگی بروز گرگرفتگی شایع ترین علامتی است که اکثریت زنان در دوران یائسگی تجربه میکنند. در این هنگام با افزایش میزان جریان خون در مناطقی از بدن مانند سر و گردن حالت گرگرفتگی ایجاد میشود که حدود ۳۰ ثانیه تا ۵ دقیقه ادامه خواهد یافت. استرس و فشارهای روحی میتوانند سبب تشدید این مسئله گردند. علت اصلی بروز این مشکلات، کاهش میزان هورمون زنانه (استروژن) در بدن میباشد. دفعات گرگرفتگی از هر زنی تا زن دیگر متفاوت است.
در هنگامی که گرگرفتگی و تعریق شبانه پدید میآید خواب شبانه مختل شده و سبب بیدار شدن فرد از خواب میگردد. به هم خوردن میزان طبیعی خواب باعث میشود فرد در طی روز بعد، احساس ضعف و خستگی نماید.
۳- بیاختیاری ادرار:
این وضعیت طی سالهای پیش و پس از یائسگی شایع تر از سالهای اولیه باروری است. با کاهش استروژن بافتهای مجاری ادرار خشکتر و نازکتر میشود و عضلات کشش خود را از دست میدهد. بیاختیاری ادرار زمانی تجربه میشود که فرد نمیتواند ادرار خود راهنگام خنده، ورزش و عطسه کنترل کند. مجاری ادرار در حالت طبیعی به استروژن نیاز دارد تا شکل، کشش غضلانی خود را حفظ کند لذا بعد از کاهش سطح استروژن نمیتواند جریان ادرار را مسدود کند.
۴- سردرد:
زنانی که اولین سردرد میگرنی خود را پیش از یائسگی تجربه میکند اغلب در مییابند میگرن بعد از یائسگی به تدریج از بین میرود.
۵- تغییرات پوست و مو:
با یائسگی، مو نازک و خشکتر میشود اما موی برخی زنان بعد از یائسگی مثل پنبه نرم و پفک کرده میشود. استروژن، مرطوب کنندههای طبیعی بدن را تحریک میکند، بنابراین وقتی سطح استروژن در بدن کاهش یابد، مو آسیب دیده و خشک و وارونه میشود.
۶- تغییر وزن و استایل بدن:
بعد از یائسگی وزن به مرکز بدن و دور کمر منتقل میشود.
۷- خونریزیهای غیرطبیعی:
در خصوص خونریزیهای غیرطبیعی در این دوره باید با پزشک مشورت شود. در صورتی که خونریزی شدید یا طولانی باشد تکه برداری از پوشش داخلی رحم و کورتاژ برای متوقف کردن خونریزی و تشخیص احتمال سرطان رحم انجام میشود. اگر مشکل سرطان نباشد درمان دارویی انجام میشود. در برخی موارد خونریزیها به علت فیبروم اتفاق میافتد که در صورت خونریزی زیاد ناشی از تودههای خوشخیم فیبروم، باید مشورت با پزشک برای جراحی توده یا برداشتن رحم صورت گیرد.در بعضی موارد سرطان دهانه رحم نیز موجب لکه بینی یا خونریزی میشود. بنابراین انجام پاپ اسمیر از ضروریات معاینات و مراقبتهای بهداشتی خانمها در دوران یائسگی است.
ب) علائم عصبی و روانی یائسگی:
۱- اختلال خواب
۲- خستگی
۳- اضطراب
۴- افسردگی
۵- تغییر خلق
۶- افزایش حساسیت
۷- استرس
۸- فراموشی و افکار مبهم
حالت ذهنی بودن برای همه ما میتواند نقش بزرگی در میل جنسی، برانگیختگی و رضایت ایفا کند. گاهی اوقات یائسگی میتواند به یک وضعیت ذهنی مشکلدار بیشتر منجر شود.
ممکن است در نتیجه تغییرات هورمونی و تعریق شبانه خود احساس خستگی کنید و یا شاید استرس زیادی داشته باشید. تمام این احساسات میتواند به طور بالقوه به اتاق خواب منتقل شود، به این معنی که عوارض جانبی جنسی شما ممکن است فیزیکی و نیز ذهنی باشد.
۹- کاهش میل جنسی
هم مردان و هم زنان با افزایش سن، میل جنسی در آنها کاهش مییابد، اما زنان دو تا سه برابر بیشتر تمایلات جنسیشان کاهش مییابد. به این دلیل است که سطح هورمون استروژن در حال تغییر است.
مهم است به یاد داشته باشید که میل جنسی نیز به شدت به جنبههای ذهنی و عاطفی سلامت شما مرتبط است.
پوکی استخوان
یکی از مهمترین مشکلات دوران یائسگی پوکی استخوان است. از عوامل مهم در ایجاد پوکی استخوان، کاهش میزان هورمون استروژن بعد از یائسگی بوده که سبب کاهش جذب کلسیم میشود.
مشکلات روحی
بسیاری از خانمها با فرارسیدن به دوران یائسگی، نگران پیری میشوند. استفاده از یک رژیم غذایی سالم و متعادل، پرهیز از مصرف سیگار و الکل، دوری از شرایط پراسترس، شرکت در فعالیتهای اجتماعی، معاشرت با دوستان و مهمتر از همه ورزش روزانه (به ویژه ورزشهایی چون پیادهروی، شنا و ...) به حفظ روحیهای شاداب کمک میکند.
روابط زناشویی
پس از یائسگی، تمایلات جنسی مقداری کاهش پیدا میکنند. از طرفی به دلیل کاهش ترشحات زنانه، خشکی واژن پدید میآید و گاهی سبب ایجاد درد و ناراحتی به هنگام نزدیکی میشود و این موضوع میتواند بر روابط زناشویی تأثیر بگذارد. درمانهای قدیمی خشکی واژن استفاده از درمان های هورمونی بود که دارای عوارض می باشند امروزه جدیدترین روش درمان خشکی واژن در یایسگی لیزر مونالیزاتاچ می باشد که کاملاً بدون عارضه در سه جلسه به فواصل ماهانه خشکی واژن را درمان می کند.
بیماریهای قلبی عروقی
استروژن با کاهش کلسترول تام و کلسترول بد یا LDL و افزایش کلسترول خوب یا HDL در سلامت قلب نقش دارد. زمانی که سطح استروژن در طی یائسگی کاهش مییابد ممکن است سطح کلسترول تام بالا رفته و احتمال خطر بیماری قلبی، سکته و سایر بیماریهای قلب و عروق افزایش یابند. برای کاهش این خطر موارد زیر توصیه میشود: خودداری از استعمال دخانیات مانند سیگار و قلیان، ورزش منظم، کاهش مصرف چربی و نمک و افزایش مصرف میوه و سبزی و غذاهای حاوی فیبر (مانند نانهای سبوس دار).
تغییرات ظاهری
بعد از یائسگی چربی تجمع یافته در ران و لگن به بالاتر از کمر و شکم منتقل میشود، ممکن است فقدان احساس پری سینهها، نازکی موها و چین و چروک پوست ایجاد شود. سطح استروژن کاهش مییابد ولی بدن به تولید مقادیر کم هورمون مردانه تستوسترون ادامه میدهد در نتیجه ممکن است موی ضخیم روی چانه، لب فوقانی، سینه و شکم رشد کند.
🌞 ترکیب گیاهی تولید شده توسط دکتر همتی، علاوه بر رفع تضمینی گرگرفتگی یائسگی (بدون نیاز به هورمون درمانی)، تأثیر زیادی در جلوگیری از بروز عوارض منفی یایسگی از جمله: پرانتزی شدن پاها، چین و چروک پوست صورت، پوکی استخوان، چاق شدن، خونریزی و ... خواهد داشت.
💥 تلفن مشاوره و سفارش دارو:
۰۹۱۸۳۸۵۵۵۴۶
اینستاگرام: Dr.Hemmati19